ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΣΗΨΙΓΟΝΙΑ

Η Αμερικάνικη σηψιγονία (AFB) είναι μια θανατηφόρα βακτηριακή ασθένεια του γόνου των μελισσών που προκαλείται από το βακτήριο Bacillus larvae το οποίο προσβάλει όλα τα στάδια του γόνου, σχηματίζει σπόρια και προσβάλλει τις προνύμφες όταν αυτές καταναλώσουν τροφή με σπόρους του βακτηρίου.
Δεν είναι μια ασθένεια που σχετίζεται με στρες και μπορεί εύκολα σε ένα μελισσοκομείο να μεταδοθεί από την ισχυρότερη προς την ασθενέστερη αποικία. Οι μολυσμένες μέλισσες συνήθως πεθαίνουν στο στάδιο της προ-νύμφης ή στο στάδιο της νύμφης.
Βαριές λοιμώξεις μπορούν να επηρεάσουν μεγαλύτερο μέρος του γόνου, με συνέπεια να αποδυναμώνεται σε μεγάλο βαθμό η αποικία και τελικά να καταρρέει. Η ασθένεια αυτή δεν θεραπεύεται, πράγμα που σημαίνει ότι ο μόνος τρόπος για να διαχειριστεί κάποιος την αμερικανική σηψηγονία είναι η καταστροφή των μολυσμένων αποικιών και η απολύμανση με ακτινοβολία ή φλόγιστρο του μολυσμένου υλικού.
Παρά το γεγονός ότι η αμερικάνικη σηψηγονία δεν είναι ιδιαίτερα μεταδοτική, τα σπόρια μπορούν εύκολα να εξαπλωθούν μεταξύ των κυψελών , μελισσιών και μέσω μελισσοκομικών πρακτικών, όπως μέσω της ανταλλαγής εξοπλισμού και της ανταλλαγής μολυσμένων πλαισίων .
Οι ενήλικες μέλισσες δεν επηρεάζονται από την αμερικάνικη σηψηγονία , αλλά μπορούν όμως να διασπείρουν τα σπόρια εντός της κυψέλης αλλά και μέσω της λεηλασίας .
Τα σπόρια της αμερικάνικης σηψηγονίας μπορούν να παραμείνουν βιώσιμα για πάνω από 50 χρόνια και είναι πολύ ανθεκτικά στον παγετό και στις υψηλές θερμοκρασίες. Ως εκ τούτου, ο μόνος τρόπος για να διαχειριστεί ο μελισσοκόμος την ασθένεια είναι να υιοθετήσει βέλτιστες μελισσοκομικές πρακτικές διαχείρισης, και αν συμβεί ένα ξέσπασμα αμερικανικής σηψηγονίας ,να μπορεί άμεσα να αντιμετωπίσει την ασθένεια πριν εξαπλωθεί στις υπόλοιπες αποικίες.
Οι μολύνσεις με αμερικάνικη σηψηγονία ξεκινούν όταν τα σπόρια καταναλωθούν από την ενήλικη μέλισσα καθώς καθαρίζει τα κελιά για να τα προετοιμάσει για την ωοτοκία τής βασίλισσας. Κατά την διαδικασία αυτή βρίσκει αποξηραμένα ‘λέπια’ προνυμφών, που φέρουν εκατομμύρια σπόρια του βακτηρίου της ασθένειας και τότε η ίδια, σαν “τροφός”, μεταφέρει αυτά τα σπόρια του βακτηρίου στη λαρβική τροφή . Έτσι η νεαρή προνύμφη μολύνεται με τα σπόρια τα οποία εγκαθίστανται στο στομάχι και στο έντερό της.
Περίπου 10 σπόρια μόνο απαιτούνται για να προκαλέσουν μια μόλυνση!
Οι προνύμφες κάτω των 24 ωρών βρίσκονται στο πιο ευαίσθητο στάδιο να μολυνθούν από την αμερικανική σηψηγονία.

Μέσω της διατροφής, όπως προαναφέραμε, η νεαρή προνύμφη καταπίνει τα σπόρια του βακτηρίου, το οποίο εγκαθίσταται στο έντερο της. Το βακτήριο αρχίζει να πολλαπλασιάζεται γρήγορα μέσα στην προνύμφη και τελικά την σκοτώνει, είτε σ΄αυτό το σταδιο ή στο στάδιο της νύμφης.
Μόλις η προνύμφη πεθάνει παίρνει τη μορφή λεπιού με αυξημένο μικροβιακό φορτίο. Δισεκατομμύρια σπόρια αμερικανικής σηψιγονίας (AFB) μπορούν να παραχθούν από οσεσδήποτε νεκρές νύμφες και τα οποία κατόπιν εξαπλώνονται μέσα ή γύρω από την κυψέλη από τις ενήλικες μέλισσες, καθώς αυτές προσπαθούν να απομακρύνουν τις νεκρές νύμφες μέσα από αυτήν.
Ο κύκλος της νόσου της αμερικάνικης σηψιγονίας AFB σημαίνει ότι οσαδήποτε σπόρια εισέλθουν στην κυψέλη εξαπλώνονται γρήγορα και μόλις οι προνύμφες μολυνθούν τα βακτήρια μπορούν γρήγορα να πολλαπλασιαστούν.
Η ασθένεια αποδυναμώνει την αποικία, η οποία στη συνέχεια γίνεται και αποικία στόχος για λεηλασία . Οι μέλισσες οι οποίες συμμετέχουν στη λεηλασία στη συνέχεια μεταφέρουν τα σπόρια πίσω στην αποικία τους με συνέπεια την περαιτέρω εξάπλωση της νόσου ξεκινώντας έτσι τον κύκλο της ασθένειας σε μια νέα αποικία.

Η AFB είναι μια ασθένεια γόνου και ως εκ τούτου προκαλεί μια σειρά συμπτωμάτων στο γόνο που μπορεί να παρατηρηθεί από τους μελισσοκόμους.
Τα τυπικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

  • Ακανόνιστο και διάσπαρτο μοτίβο γόνου.
  • Το χρώμα των κηρυθρών γίνεται βαθύ καφέ
  • Γόνος διάσπαρτος με βαθουλωμένα καλύμματα και μικρές τρύπες
  • Ο νεκρός γόνος έχει χαρακτηριστική δυσάρεστη οσμή
  • Οι Μολυσμένες κυψέλες μπορεί επίσης να έχουν μια θειούχο μυρωδιά που οφείλεται στην αποσύνθεση του γόνου.
  • Οι προνύμφες όταν πεθαίνουν παίρνουν ένα ανοιχτό έως σκούρο καφέ χρώμα και σχηματίζουν μια ημι-υγρή μάζα.

Μια πιο προσεκτική εξέταση των μεμονωμένων κελιών στα προχωρημένα στάδια της μόλυνσης θα δείξει ότι:

  • Oι μολυσμένες προνύμφες, από ένα υγιές λευκό περλέ χρώμα, παίρνουν ένα σκούρο καφέ.
  • Οι νεκρές προνύμφες γίνονται ιδιαίτερα σκληρές και είναι δύσκολο να αφαιρεθούν από τις μέλισσες .
  • Εάν μολυνθούν ως προνύμφες αλλά συνεχίσουν την ανάπτυξη τους και πεθάνουν στο στάδιο της νύμφης τότε η προβοσκίδα τούς μπορεί να κολλήσει στα τοιχώματα του κελιού.

α κελία του γόνου πρέπει να εξετάζονται διεξοδικά για αμερικάνικη σηψηγονία (AFB), τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο, κατά προτίμηση την άνοιξη και το φθινόπωρο. Τόσο οι δυνατές όσο και οι αδύνατες αποικίες είναι επιρρεπείς σε αμερικανική σηψηγονία και μπορεί να προσβληθούν σε οποιαδήποτε στιγμή του έτους, έτσι πρέπει να εξεταστούν όλες οι αποικίες.
Κατά την επιθεώρηση για AFB οι μελισσοκόμοι θα πρέπει να αφαιρούν κάθε πλαίσιο γόνου από την αποικία, αφαιρώντας τις μέλισσες από το πλαίσιο και εξετάζοντας το πλαίσιο γόνου για συμπτώματα όπως ακανόνιστο σχήμα γόνου, βαθουλωμένα καλύμματα και μικρές τρύπες.
Θα πρέπει επίσης να ελέγχονται προσεκτικά και δειγματοληπτικά όσο μπορούμε περισσότερα κελιά.

Οι μελισσοκόμοι πρέπει να διενεργούν τη δοκιμή σε ύποπτα κελιά πριν από την έξαρση της μόλυνσης. Το τεστ έχει ως εξής:
Προσδιορίστε ένα κελί που δείχνει AFB συμπτώματα
Αν έχει προηγηθεί μόλυνση τότε στα σφραγισμένα κελιά η προνύμφη σαπίζει και γίνεται υδαρής.

Εάν βυθίσουμε ένα ξυλάκι στο σφραγισμένο κελί και το απομακρύνουμε, τότε σχηματίζεται μια ελαστική ίνα.

Η AFB μπορεί να εξαπλωθεί κατά λάθος και από τους μελισσοκόμους οι οποίοι μπορεί κατά λάθος να μεταφέρουν τα βακτηριακά σπόρια, όταν έχουν μολυνθεί κάποια πλαίσια και αυτοί τα τοποθετούν σε μη-μολυσμένες κυψέλες.

Τα σπόρια μπορεί επίσης να εξαπλωθούν μέσω των εργαλείων και γενικά τον εξοπλισμό του μελισσοκόμου.
Ο εξοπλισμός που έχει χρησιμοποιηθεί σε μολυσμένες κυψέλες θα πρέπει να θεωρείται μολυσμένος και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε μη μολυσμένα κυψέλες.
Μέλι και γύρη που συλλέγεται από τις κυψέλες με AFB σίγουρα θα περιέχουν AFB σπόρια. Οι μελισσοκόμοι δεν πρέπει ποτέ να τροφοδοτήσουν κυψέλες με μέλι ή γύρη από άλλες αποικίες, εκτός εάν έχουν ακτινοβοληθεί.
Οι αποικίες μπορούν επίσης να μολυνθούν με φυσικό τρόπο, από μέλισσες παραπλανημένες που έχουν μολυνθεί από μολυσμένες αποικίες και παρασύρονται σε μη-μολυσμένες αποικίες.
Τα σπόρια της AFB είναι ικανά να επιβιώνουν για περισσότερο από 50 χρόνια και είναι ανθεκτικά σε ακραίες θερμοκρασίες που σημαίνει ότι ακόμα και αν α παγώσουμε ή θερμάνουμε το μολυσμένο υλικό τελικά δεν θα απολυμανθεί .
Μολυσμένα υλικό (κυψέλη εξαρτήματα, εργαλεία κ.λπ.) πρέπει να καίγονται για να εξασφαλιστεί ότι τα σπόρια AFB σκοτώθηκαν.

Καλές πρακτικές διαχείρισης των αποικιών
Οι μελισσοκόμοι πρέπει να ελέγχουν τα πλαίσια γόνου, τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο (άνοιξη και φθινόπωρο) για τα πρώτα σημάδια της AFB. Ως προληπτικό μέτρο, τα πλαίσια γόνου πρέπει να αντικαθίσταται κάθε 3-4 χρόνια, γιατί παλιά πλαίσια γόνου μπορεί να λειτουργήσουν ως αποθήκη του βακτηρίου.

Μια βασική πτυχή της ορθής διαχείρισης των αποικιών περιλαμβάνει επίσης τη μείωση ή την αποφυγή, από το μελισσοκόμο, της ανταλλαγής περιεχομένων –υλικών κυψέλης που μπορεί να εξαπλώσουν την AFB μεταξύ κυψελών.

Διότι τα σπόρια είναι πολύ δύσκολο να θανατωθούν και μεταφέρονται εύκολα μεταξύ των κυψελών.

Αφού η AFB μπορεί να εξαπλωθεί κατά λάθος μέσω εργαλείων ή μέσω συνήθων πρακτικών μελισσοκομίας, πρέπει να βάζουμε σε αυστηρή εφαρμογή απλά μέτρα, όπως ο καθαρισμός των εργαλείων μεταξύ των κυψελών και η αποφυγή μετακίνησης υλικού μεταξύ των κυψελών, προκειμένου να μειωθεί όσο δυνατόν περισσότερο η πιθανότητα εξάπλωσης της AFB καθώς και άλλων παράσιτων.

Οι λοιμώξεις από AFB μπορεί να είναι μόνο σε ένα ή δύο κελία και εκεί να εμφανίζουν συμπτώματα της νόσου, είναι όμως εξαιρετικά σημαντικό να επιθεωρηθούν όλα τα πλαίσια γόνου για την έγκαιρη ανίχνευση της AFB

Τα βίντεο αυτά έχουν δημιουργηθεί για να βοηθήσουν στην παροχή πληροφοριών σχετικά με τον κύκλο ζωής , τη βιολογία, την ταυτοποίηση και τις πιθανές επιλογές διαχείρισης της αμερικάνικης σηψηγονίας. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι ορισμένα από αυτά τα βίντεο έχουν παραχθεί στο εξωτερικό, καθώς οι συστάσεις θεραπείας που παρουσιάζουν μπορεί να διαφέρουν από εκείνες στην Ελλάδα